Każda osoba pochodząca z państwa członkowskiego jest obywatelem Unii Europejskiej.

Status ten daje Państwu podstawowe i indywidualne prawo swobodnego przemieszczania się i pobytu na terytorium państw członkowskich, z zastrzeżeniem ograniczeń i warunków ustanowionych w prawie wspólnotowym.

Prawo wspólnotowe stanowi, że wszyscy obywatele Unii mają prawo pobytu w przyjmującym państwie członkowskim przez okres powyżej trzech miesięcy, jeżeli są zapisani do instytucji prywatnej lub publicznej, uznanej lub finansowanej przez przyjmujące państwo członkowskie zasadniczo w celu odbycia studiów, włącznie z kształceniem zawodowym.

Mają Państwo prawo pobytu w przyjmującym państwie członkowskim w charakterze studenta, pod warunkiem że: są Państwo objęci pełnym ubezpieczeniem zdrowotnym w tym państwie; oraz zapewnią Państwo odpowiednie władze krajowe, za pomocą oświadczenia lub innego równoważnego środka według własnego wyboru, że posiadają wystarczające zasoby, aby nie stanowić obciążenia dla systemu pomocy społecznej przyjmującego państwa członkowskiego w okresie swojego pobytu.

Według prawa wspólnotowego dozwolone jest posiadanie prawa pobytu przez osoby o złożonym statusie (np. można być jednocześnie studentem i pracownikiem).

Po pięciu latach ciągłego i legalnego pobytu w przyjmującym państwie członkowskim są Państwo uprawnieni do pobytu stałego. W celu uzyskania szczegółowych informacji należy zapoznać się z treścią odpowiedniego informatora.

REJESTRACJA

Przyjmujące państwo członkowskie może wymagać od Państwa zarejestrowania się w odpowiednich organach. Nieprzekraczalny termin rejestracji nie może być krótszy niż trzy miesiące od dnia przyjazdu.

Niedopełnienie wymogu rejestracji może podlegać proporcjonalnym i niedyskryminującym karom, z wyłączeniem kary więzienia lub deportacji.

Poświadczeniem prawa pobytu jest wydanie zaświadczenia o rejestracji. Prawo wspólnotowe nie zobowiązuje już obywateli Unii do uzyskania dokumentu pobytowego jako dowodu posiadania prawa pobytu. Prawo to przysługuje Państwu, ponieważ spełniają warunki, a nie dlatego, że przyjmujące państwo członkowskie „zezwoliło” Państwu na pobyt.

Do celów wydania zaświadczenia o rejestracji przyjmujące państwo członkowskie może wymagać od Państwa wyłącznie przedstawienia ważnego dowodu tożsamości lub paszportu[1] oraz

• dowodu wpisu do uznanej instytucji;
• dowodu objęcia pełnym ubezpieczeniem zdrowotnym; oraz
• oświadczenia[2] (lub równoważnego dokumentu) o posiadaniu wystarczających zasobów.

Zaświadczenie o rejestracji wydaje się bezzwłocznie i bezterminowo.

Posiadanie zaświadczenia o rejestracji w żadnym razie nie może być warunkiem wstępnym dla wykonywania określonego prawa lub załatwienia formalności administracyjnych, gdyż możliwość korzystania z praw może zostać potwierdzona za pomocą wszelkich innych dowodów. Ważne jest zatem posiadanie samego prawa, a nie odpowiedniego dokumentu urzędowego.

Państwa prawo pobytu może być ograniczone jedynie ze względu na zagrożenie dla porządku publicznego, bezpieczeństwa publicznego lub zdrowia publicznego. W celu uzyskania dalszych informacji na ten temat należy zapoznać się z treścią odpowiedniego informatora.

INNE PRAWA

Jeśli posiadają Państwo prawo pobytu, zgodnie z prawem wspólnotowym powinni Państwo być traktowani na równi z obywatelami przyjmującego państwa członkowskiego w zakresie ustanowionym w prawie wspólnotowym, chyba że istnieje wyraźne odstępstwo od tej zasady.

W drodze odstępstwa przyjmujące państwo członkowskie nie jest zobowiązane – przed nabyciem prawa stałego pobytu – do udzielania pomocy dla pokrycia kosztów utrzymania w czasie studiów, włącznie z kształceniem zawodowym, w postaci stypendiów lub pożyczek studenckich, dla osób niebędących pracownikami najemnymi, osób pracujących na własny rachunek, osób, które zachowują ten status, a także członków ich rodziny.

 

CO TRZEBA WIEDZIEĆ

Władze krajowe nie mogą:

• żądać okazania dowodu tożsamości z obszarem przeznaczonym do odczytu maszynowego, ostatniego modelu dowodu tożsamości lub paszportu, który jest ważny przez co najmniej 3 następne miesiące; jeśli dowód tożsamości lub paszport jest ważny, nie są potrzebne żadne inne dokumenty;
• uniemożliwiać Państwu rozpoczęcia studiów do chwili uzyskania zaświadczenia o rejestracji;
• prosić o przedstawienie innych dokumentów niż opisane powyżej, np.: okazanie biletów podróżnych, poświadczenia zatrudnienia, pasków płac, oświadczeń z banku czy dokumentów potwierdzających posiadanie zakwaterowania etc.

 

TEKSTY REFERENCYJNE

• Dyrektywa 2004/38/WE, Dziennik Urzędowy nr L 158 z 30 kwietnia 2004 r.

Należy wiedzieć, że jeśli przyjmujące państwo członkowskie nie dokona transpozycji przepisów dyrektywy w odpowiedni sposób lub we właściwym czasie, przepisy te stosuje się bezpośrednio. W związku z tym można powołać się na przepisy dyrektywy względem wszelkiego prawa krajowego, które nie jest z nimi zgodne.