W ramach strategii lizbońskiej UE postanowiła działać na rzecz stworzenia większej liczby miejsc pracy o lepszej jakości. Dlatego prawo UE zobowiązuje przedsiębiorstwa do stosowania szeregu standardów społęcznych sprzyjających zrównoważonemu rozwojowi.
Niedyskryminacja
Aby zapewnić obywatelom UE prawo do pracy na terenie całej UE, zabrania się pracodawcom dyskryminowania obywateli innych krajów UE przy rekrutacji, zwolnieniu z pracy czy w odniesieniu do jakichkolwiek innych aspektów warunków pracy.
Prawo UE zakazuje pracodawcom dyskryminacji ze względu na płeć, rasę lub pochodzenie etniczne, religię lub przekonanie, niepełnosprawność, wiek lub orientację seksualną. Ponadto pracodawcy muszą zapewnić w miejscu pracy stosowne udogodnienia dla pracowników niepełnosprawnych.
- Niedyskryminacja ze względu na przynależność państwową (art. 39 Traktatu WE)
- Niedyskryminacja ze względu na płeć, rasę itd. (art. 13 Traktatu WE)
- Działania UE przeciwko dyskryminacji
- Prawo UE przeciwko dyskryminacji
Równość płci
Pracodawcy muszą przestrzegać zasady równego traktowania kobiet i mężczyzn, zwłaszcza jeśli chodzi o możliwości zatrudnienia, warunki pracy, urlopy wychowawcze, awans i wynagrodzenie.
- Równość płci (art. 141 Traktatu WE)
- Polityka UE dotycząca równości płci
- Prawo EU dotyczące równości płci
Bezpieczeństwo i higiena pracy
Pracodawcy są odpowiedzialni za zapewnienie bezpiecznego i zdrowego środowiska pracy. Unia Europejska określa minimalne wymogi dotyczące ochrony bezpieczeństwa i zdrowia pracowników. Obejmują one ogólne zasady zapobiegania ryzyku zawodowemu, eliminowania czynników ryzyka i sprzyjających wypadkom oraz informowania i szkolenia pracowników i ich przedstawicieli.
- Polityka UE dotycząca bezpieczeństwa i higieny pracy
- Prawo UE dotyczące bezpieczeństwa i higieny pracy
Stosunki pracy
Unia Europejska aktywnie wspiera dobrowolnie podejmowany dialog między pracodawcami i pracownikami oraz między związkami zawodowymi reprezentującymi pracowników. Pracodawcy muszą konsultować się z przedstawicielami pracowników w pewnych kwestiach, np. planując zwolnienia grupowe.
Większe przedsiębiorstwa prowadzące działalność w więcej niż jednym kraju UE na wniosek pracowników są zobowiązane do ustanowienia europejskiej rady zakładowej w celu przekazywania informacji pracownikom oraz prowadzenia z nimi konsultacji.
- Dialog społeczny
- Prawo pracy
- Europejskie rady zakładowe
Mając na uwadze ochronę praw pracowniczych, a także umożliwienie pracodawcom zachowania konkurencyjności, UE promuje model flexicurity - połączenie elastycznych rynków pracy z wysokim poziomem bezpieczeństwa pracy.
- Flexicurity
- Konsultacje społeczne w sprawie modernizacji prawa pracy (zielona księga)
- Wynik konsultacji w sprawie modernizacji prawa pracy [211 kb]
Przedsiębiorstwa muszą przestrzegać minimalnych wymogów przewidzianych w przepisach prawa, ale mogą też stosować surowsze standardy, które w większym stopniu uwzględniają kwestie społeczne.