Zamówienie publiczne to proces, w którym organy publiczne - w tym wszystkie szczeble agencji rządowych i publicznych - nabywają towary i usługi lub zlecają prace. Zamówienia te mają znaczny udział w rynku UE, stanowią bowiem ok. 16% jej produktu krajowego brutto (PKB).
Unijne zamówienia publiczne
Przedsiębiorstwa mające siedzibę w jednym kraju UE mogą bez przeszkód stawać do przetargów na zamówienia publiczne w innych krajach UE. Władze państwowe w całej UE zastosowały harmonijne, przejrzyste procedury wyboru kandydatów. Program "Small Business Act" dla Europy zawiera propozycje dalszych działań, które ułatwiają mniejszym przedsiębiorstwom uczestnictwo w przetargach na równi z większymi konkurentami.
- Zamówienie publiczne
- Otwarcie rynku zamówień publicznych dla MŚP
- Small Business Act dla Europy
- Europejski kodeks najlepszych praktyk umożliwiających małym przedsiębiorstwom dostęp do zamówień publicznych [91 kb]
Progi
Około 16% zamówień publicznych jest regulowanych przez dyrektywy europejskie - jedna dotyczy gospodarki wodnej, energetyki, transportu i usług pocztowych, druga zaś robót publicznych, zamówień na dostawy i usługi. Dyrektywy obejmują wyłącznie największe zamówienia - zamówienia publiczne na roboty o wartości ponad 5 mln euro oraz zamówienia publiczne na dostawy i usługi o wartości ponad 133 000 euro w przypadku centralnych organów rządowych lub 206 000 euro dla innych podmiotów. Progi te są regularnie korygowane.
Aby zachować przejrzystość, wszystkie zaproszenia do składania ofert przekraczających odpowiednie progi muszą być opublikowane w Dzienniku Urzędowym UE oraz udostępnione bezpłatnie na stronie internetowej TED (Tender Electronically Daily).
Zamówienia publiczne poniżej wyznaczonych progów są regulowane przepisami prawa krajowego.
- Dyrektywa w sprawie zamówień w sektorach gospodarki wodnej, energetyki, transportu i usług pocztowych [585 kb]
- Dyrektywa w sprawie procedur udzielania zamówień publicznych na roboty, dostawy i usługi [586 kb]
Środki odwoławcze
Prawodawstwo europejskie gwarantuje przedsiębiorstwom równorzędny poziom środków ochrony prawnej wobec podmiotów udzielających zamówień publicznych, które nie przestrzegają przepisów.
Zasady szczególne
Istnieją szczególne zasady udzielania zamówień w poszczególnych obszarach.
- Zamówienia publiczne w dziedzinie obronności są nadal w dużej mierze objęte ustawodawstwem krajowym. Unia Europejska dąży do stworzenia unijnego rynku wyposażenia obronnego, przy jednoczesnym zabezpieczeniu interesów bezpieczeństwa narodowego;
- W odniesieniu do zamówień na usługi świadczone w interesie ogólnym (np. energetyka, telekomunikacja, transport, radio i telewizja, usługi pocztowe, szkoły, zdrowie i usługi społeczne), UE tworzy wspólne zasady, aby zwiększyć konkurencyjność z poszanowaniem zróżnicowania systemów krajowych.
Partnerstwo publiczno-prywatne
Partnerstwa publiczno-prywatne to coraz bardziej popularna metoda obsługi, budowy i remontów infrastruktury lub świadczenia usług. Działają one w różnych sektorach - transport, zdrowie publiczne, edukacja, bezpieczeństwo narodowe, gospodarowanie odpadami oraz dystrybucja wody i energii. Unia Europejska ma na celu zapewnienie efektywnej konkurencji dla partnerstw publiczno-prywatnych, a także wyjaśnia w jaki sposób przepisy UE powinny być stosowane w przypadku wyboru partnerów prywatnych.
Ekologiczne zamówienia publiczne
Uwzględniając czynniki środowiskowe podczas udzielania zamówień, organy publiczne mogą zachęcać przedsiębiorstwa do opracowywania ekologicznych produktów, usług i technologii.
Przetargi elektroniczne
Unie Europejska propaguje przetargi elektroniczne, które ułatwiają działalność przedsiębiorcom oraz pozwalają zaoszczędzić czas i środki.
Przepisy międzynarodowe
Unia Europejska przestrzega porozumienia Światowej Organizacji Handlu (WTO) w sprawie uczciwej międzynarodowej konkurencji w zamówieniach publicznych. Stronami porozumienia, znanego jako Porozumienie w sprawie zamówień rządowych (GPA), jest 39 państw, w tym 27 krajów UE. Porozumienie zabrania dyskryminowania podczas udzielania zamówień publicznych i określa zasady proceduralne.