Prawo pobytu wraz z pracownikiem w państwie przyjmującym

Prawo do pobytu wraz z osobą, która podejmuje pracę w innym państwie UE mają następujący członkowie rodziny, niezależnie od posiadanego przez nich obywatelstwa:

• współmałżonek
• partner, z którym pracownik zawarł zarejestrowany związek partnerski w jednym z państw członkowskich, pod warunkiem, że na mocy przepisów obowiązujących w państwie przyjmującym zarejestrowany związek partnerski uznawany jest za równoważny z małżeństwem
• dzieci pracownika i jego współmałżonka lub partnera, które nie ukończyły 21 lat lub pozostają na utrzymaniu
• wstępni pracownika w linii prostej pozostający na jego utrzymaniu, a także wstępni jego współmałżonka lub partnera.

Państwa członkowskie są zobowiązane do zapewnienia ułatwionych warunków wjazdu i pobytu również:

• innym członkom rodziny, którzy pozostają na utrzymaniu pracownika lub są członkami jego gospodarstwa domowego lub którzy wymagają osobistej opieki ze względu na poważne przyczyny związane z ich stanem zdrowia
• partnerowi, z którym pracownik pozostaje w stałym i należycie poświadczonym związku.

Formalne wymogi administracyjne

Jeżeli członkowie rodziny pracownika są obywatelami UE, może okazać się, że podlegają obowiązkowi rejestracji we właściwym organie państwa przyjmującego, który wydaje zaświadczenie o rejestracji.

Członkowie rodziny pracownika, którzy nie są obywatelami UE, otrzymają kartę pobytu ważną przez pięć lat lub przez przewidywany okres pobytu pracownika, jeżeli wynosi on mniej niż pięć lat. W niektórych przypadkach przy wjeździe na terytorium państwa przyjmującego może być wymagana wiza wjazdowa.

Do wydania zaświadczenia o rejestracji lub karty pobytu mogą być wymagane jedynie następujące dokumenty:

• ważny dowód tożsamości lub paszport. W przypadku gdy członek rodziny pracownika nie jest obywatelem UE, musi posiadać ważny paszport.
• dokument poświadczający istnienie relacji rodzinnych lub zarejestrowanego związku partnerskiego
• zaświadczenie o rejestracji pracownika lub – jeśli nie ma systemu rejestracji – dowolne inne świadectwo pobytu na terytorium państwa przyjmującego
• w przypadku krewnych pozostających na utrzymaniu pracownika, innych członków rodziny lub trwałych związków – zaświadczenie, że osoby te należą do danej kategorii.

Pobyt stały

Po upływie pięciu lat nieprzerwanego pobytu w państwie przyjmującym członkowie rodziny pracownika mogą ubiegać się o prawo stałego pobytu. Jeżeli są obywatelami UE, po złożeniu odpowiedniego wniosku państwo przyjmujące powinno wystawić im dokument poświadczający pobyt stały. Obywatele krajów spoza UE otrzymają kartę stałego pobytu odnawianą co dziesięć lat.

W niektórych okolicznościach członkowie rodziny pracownika utrzymują prawo do pobytu w przypadku rozwodu, unieważnienia małżeństwa, zerwania zarejestrowanego związku, śmierci lub wyjazdu pracownika do innego kraju.

Prawo do pracy

Członkowie rodziny pracownika, którym przysługuje prawo pobytu w państwie przyjmującym, mają również – niezależnie od posiadanego przez nich obywatelstwa – prawo do pracy w tym kraju. Obywatele krajów spoza UE nie muszą ubiegać się o pozwolenie na pracę. Mają oni prawo do równego traktowania i do przywilejów socjalnych.

Dzieci pracownika – bez względu na obywatelstwo – mają prawo do edukacji w państwie przyjmującym na takich samych warunkach jak obywatele tego kraju. Dotyczy to również np. prawa do równych szans przy ubieganiu się o stypendia naukowe.