1. Dlaczego Unia Europejska?
Misja Europy na XXI wiek:
* Zapewnić narodom europejskim pokój, dobrobyt i stabilizację;
* Pokonać podziały istniejące na kontynencie europejskim;
* Stworzyć odpowiednie warunki, aby narody europejskie mogły żyć w poczuciu bezpieczeństwa;
* Podejmować działania promujące zrównoważony rozwój gospodarczy i społeczny;
* Stawić czoła wyzwaniom globalizacji przy zachowaniu różnorodności charakterystycznej dla narodów Europy;
* Kultywować wspólne europejskie wartości, takie jak: trwały rozwój i środowisko naturalne, poszanowanie praw człowieka oraz społeczna gospodarka rynkowa.
I. Pokój i stabilizacja
Zanim idea zjednoczonej Europy stała się realnym celem politycznym przez długi czas pozostawała mrzonką filozofów i wizjonerów. Przykładem niech będzie hasło „Stanów Zjednoczonych Europy” autorstwa Wiktora Hugo inspirowane ideałami humanistycznymi i pokojowymi. Wszelkie nadzieje okazały się jednak płonne, gdy w pierwszej połowie XX wieku krwawe wojny spustoszyły cały kontynent, rozwiewając sen o idylli.
Na zgliszczach pozostałych po II wojnie światowej miała jednak zrodzić się nowa nadzieja. Ludzie, którzy stawili czoła totalitarnej opresji w czasie wojny, byli zdecydowani położyć kres międzynarodowym animozjom i rywalizacji w Europie, tworząc tym samym podstawy trwałego pokoju. W latach 1945-50 zadania tego podjęła się garstka śmiałków, a wśród nich mężowie tacy jak Robert Schuman, Konrad Adenauer, Alcide de Gasperi i Winston Churchill. Chcieli oni, by w Europie Zachodniej został wprowadzony nowy porządek oparty na idei wspólnego interesu, u którego podwalin miałyby lec traktaty gwarantujące praworządność i równość pomiędzy wszystkimi krajami.
Robert Schuman (minister spraw zagranicznych Francji) podjął pomysł pierwotnie wysunięty przez Jeana Monneta i 9 maja 1950 r. zaproponował utworzenie Europejskiej Wspólnoty Węgla i Stali (EWWiS). W krajach, które wcześniej walczyły przeciwko sobie, produkcja węgla i stali miała być umieszczona pod wspólną kontrolą Wysokiej Władzy. W ten praktyczny, ale i nie mniej symboliczny, sposób podstawowe surowce służące toczeniu wojen miały stać się narzędziami zgody i pokoju.
II. Ponowne zjednoczenie Europy
Po upadku muru berlińskiego w 1989 r. Unia Europejska aktywnie wspierała zjednoczenie Niemiec. Kiedy w 1991 r. upadło imperium sowieckie, byłe komunistyczne kraje Europy Środkowo-Wschodniej, które przez dziesiątki lat żyły pod autorytarnym jarzmem narzuconym przez Układ Warszawski uznały, że ich przyszłość jest związana z rodziną demokratycznych narodów europejskich.
Proces rozszerzania trwa do dziś. W październiku 2005 r. rozpoczęto negocjacje akcesyjne z Turcją i Chorwacją. Kilka innych krajów bałkańskich również wyruszyło w drogę, która pewnego dnia doprowadzi je do członkowstwa w UE.
III. Bezpieczeństwo i ochrona
Kwestie bezpieczeństwa i ochrony pozostają w centrum uwagi Europy XXI wieku. Aby zapewnić bezpieczeństwo swoim członkom, Unia musi podejmować skuteczne działania. Potrzebna jest konstruktywna współpraca z regionami graniczącymi z UE, czyli z Bałkanami, Północną Afryką, Kaukazem i Bliskim Wschodem. Unia musi również dbać o swoje interesy wojskowe i strategiczne poprzez współpracę ze sprzymierzeńcami, zwłaszcza w ramach układu NATO, oraz poprzez rozwijanie prawdziwie wspólnej polityki bezpieczeństwa i obrony.
Bezpieczeństwo wewnętrzne i zewnętrzne to dwie strony tego samego medalu. Walka przeciwko terroryzmowi oraz przestępczości zorganizowanej wymaga ścisłej współpracy między służbami policji wszystkich państw członkowskich.Aby UE mogła stać się „obszarem wolności, bezpieczeństwa i sprawiedliwości”, gdzie każdy będzie miał równy dostęp do wymiaru sprawiedliwości i będzie tak samo chroniony przez prawo, konieczna jest współpraca pomiędzy rządami poszczególnych krajów. Ważną rolę do odegrania mają również takie organy, jak Europol, czyli Europejski Urząd Policji i Eurojust, czyli Europejski Urząd ds. Współpracy Sądowniczej, który promuje współpracę pomiędzy prokuratorami, sędziami i policjantami w poszczególnych krajach Unii.
IV. Solidarność gospodarcza i społeczna
Celem politycznym, jaki przyświecał utworzeniu Unii Europejskiej, było zapewnienie pokoju między narodami. Jednakże dynamizm i sukces UE bierze się z jej zaangażowania w tworzenie gospodarki.
Ludność w krajach UE stanowi coraz mniejszy odsetek światowej populacji. Dlatego też, aby osiągnąć odpowiedni wzrost gospodarczy i móc konkurować na skalę światową, kraje UE powinny trzymać się razem. Żaden kraj UE nie jest w stanie poradzić sobie samodzielnie w handlu światowym. Jednolity rynek europejski stanowi znakomity punkt wyjścia, dzięki któremu firmy europejskie mogą skutecznie konkurować z innymi podmiotami na rynkach światowych.
Wolna konkurencja na rynku europejskim to niewątpliwa korzyść zjednoczonej Europy, ale musi ona mieć swoją przeciwwagę, którą jest solidarność - również na skalę europejską. Takie podejście niesie ze sobą wyraźne korzyści dla obywateli zjednoczonej Europy – kiedy padają oni ofiarą powodzi lub innych klęsk żywiołowych, otrzymują wsparcie z budżetu UE. Fundusze strukturalne, zarządzane przez Komisję Europejską, wspomagają krajowe i regionalne władze w krajach UE w zmniejszaniu różnic w rozwoju poszczególnych regionów Europy. Środki z budżetu UE oraz kredyty z Europejskiego Banku Inwestycyjnego (EBI) są wykorzystywane do poprawy infrastruktury transportowej w Europie (na przykład, w celu przedłużenia sieci autostrad i szybkich kolei), co ma ułatwić dostęp do odległych regionów, a zarazem pobudzić handel transeuropejski. Umiejętność zaspokojenia potrzeb jak największej liczby ludzi i firm będzie jedną z miar sukcesu gospodarczego UE i jednolitego rynku, który obejmuje aż pół miliarda konsumentów.
V. Tożsamość i różnorodność w okresie globalizacji
Postindustrialne społeczeństwa europejskie stają się coraz bardziej złożone. Chociaż poziom życia wciąż wzrasta, to jednak nadal istnieją wyraźne różnice pomiędzy ubogimi a bogatymi. Rozszerzenie Unii uwydatniło te różnice, ponieważ poziom życia w nowych państwach członkowskich jest poniżej średniej unijnej. Aby zmniejszyć te podziały, kraje UE muszą zjednoczyć siły.
Działania te nie mogą być jednak podejmowane kosztem odrębnych cech kulturowych lub językowych poszczególnych krajów UE – wręcz przeciwnie - Unia podejmuje wiele działań, które mają sprzyjać dalszemu rozwojowi w oparciu o regionalne specjalności i bogactwo tradycji i kultur.
Dwujęzyczny szyld uliczny © Van Parys Media
Jedność w różnorodności – dwujęzyczny szyld uliczny na Malcie.
Pół wieku historii integracji europejskiej pokazało, że Wspólnota Europejska jako całość znaczy więcej niż zwykła suma jej składników – jej wpływ w sprawach gospodarczych, społecznych, technologicznych, handlowych oraz politycznych jest o wiele większy niż wpływ poszczególnych państw członkowskich. Widać zatem, że istnieje wartość dodana wynikająca ze wspólnego działania i wypowiadania się jednym głosem jako Unia Europejska.
Dlaczego?
* Ponieważ UE jest główną potęgą gospodarczą, a co za tym idzie odgrywa kluczową rolę w negocjacjach międzynarodowych, na przykład w ramach Światowej Organizacji Handlu (WTO) skupiającej 149 krajów albo w kontekście wdrażania postanowień protokołu z Kioto w celu zmniejszenia zanieczyszczenia powietrza i zapobieżenia zmianom klimatycznym;
* Ponieważ UE zajmuje jasne stanowisko w sprawach istotnych dla zwykłych obywateli, takich jak: ochrona środowiska, odnawialne zasoby energii, „zasada ostrożności” w dziedzinie bezpieczeństwa żywności, etyczne aspekty biotechnologii oraz potrzeba ochrony zagrożonych gatunków;
* Ponieważ wdrożyła istotne inicjatywy, aby zapewnić trwały rozwój na całej Ziemi w kontekście Szczytu Ziemi, który odbył się w Johannesburgu w 2002 r.
W odniesieniu do współczesnej Europy stara mądrość ludowa, zgodnie z którą „siła tkwi w jedności”, nic nie traci na swoim znaczeniu. Jedność i integracja nie oznaczają jednak tłumienia różnych poglądów na życie, tradycji i kultur poszczególnych narodów. Wręcz przeciwnie, jedną z kluczowych wartości UE jest właśnie różnorodność.
VI. Wartości
Unia Europejska pragnie wspierać wartości humanitarne i postęp. UE dołoży wszelkich starań, aby ludzkość korzystała z ogromnych zmian zachodzących na całym świecie, a nie padała ich ofiarą. Potrzeby ludzkie nie mogą być zaspokojone wyłącznie na poziomie działań rynkowych lub poprzez rozwiązania narzucane przez jedną stronę.
Unia Europejska uosabia wizję ludzkości i model społeczeństwa popierane przez znakomitą większość jej obywateli. Europejczycy mają szczególny stosunek do dziedzictwa ważnych dla nich wartości: praw człowieka, solidarności społecznej, swobody przedsiębiorczości, sprawiedliwego podziału efektów wzrostu gospodarczego, prawa do chronionego środowiska, szacunku dla różnorodności kulturowej, językowej i religijnej oraz harmonijnego połączenia tradycji i postępu.
Karta Praw Podstawowych Unii Europejskiej proklamowana w Nicei w grudniu 2000 r. wymienia wszystkie prawa uznawane przez państwa członkowskie i ich obywateli. Wartości te dają Europejczykom poczucie więzi i wspólnoty. Dobrym przykładem wspólnych wartości może być fakt zniesienia kary śmierci we wszystkich krajach UE.
Zakaz kopiowania, rozpowszechniania części lub całości bez zgody redakcji EUROPA.wortale.net.