Wróć na portal Mindly.pl 

 

Kwestie ogólne

Na system ubezpieczeń społecznych w Polsce składają się następujące elementy :

• ubezpieczenie emerytalne;
• ubezpieczenie rentowe;
• ubezpieczenie chorobowe i z tytułu macierzyństwa;
• ubezpieczenie z tytułu wypadku przy pracy oraz chorób zawodowych;
• ubezpieczenie zdrowotne.

Należy uwzględnić również system świadczeń rodzinnych, świadczeń pomocy społecznej oraz świadczeń z tytułu bezrobocia.

Składki

Zakład Ubezpieczeń Społecznych (ZUS) odpowiada w znacznej części za pobór składek związanych z ubezpieczeniami społecznymi (ubezpieczenie emerytalne, chorobowe, z tytułu wypadków oraz ubezpieczenie zdrowotne) od osób pracujących poza sektorem rolnym, jak również za wypłatę świadczeń. 

Składki stanowią zasadnicze źródło finansowania świadczeń. Wysokość ich stawek dla ogółu zatrudnionych jest ustalona następująco:

• 19,52% podstawy wymiaru na ubezpieczenie emerytalne;
• 13.00% podstawy wymiaru na ubezpieczenie rentowe;
• 2.45% podstawy wymiaru na ubezpieczenie chorobowe;
• 0.67% do 3,86% podstawy wymiaru na ubezpieczenie wypadkowe;
• 9,00% na ubezpieczenie zdrowotne;
• 2,45% na Fundusz Pracy.

Składki należne z tytułu ubezpieczenia emerytalnego i rentowego są w równych częściach rozłożone między ubezpieczonych a pracodawców, to znaczy, że każda z tych dwóch grup wpłaca 9,76% na ubezpieczenie emerytalne oraz 6,50% na ubezpieczenie rentowe. Składki związane z ubezpieczeniem chorobowym i zdrowotnym są w całości płacone przez ubezpieczonych. Natomiast składki na ubezpieczenie wypadkowe oraz Fundusz Pracy są w całości wpłacane przez płatników (pracodawców). 

Wynagrodzenie, w znaczeniu, w jakim zostało określone przez przepisy dotyczące podatku dochodowego, stanowi podstawę wymiaru składek osób zatrudnionych.

Istnieją otwarte fundusze emerytalne, oferowane przez prywatne instytucje finansowe, działające w ramach powszechnego i obowiązkowego systemu emerytalnego osób zatrudnionych. ZUS jest odpowiedzialny za przekazywanie części składek ubezpieczenia do otwartych funduszy emerytalnych wybranych przez osoby zatrudnione. Chodzi o jedną trzecią wysokości składki, tj. 7,3%. W przypadku ubezpieczonych, którzy nie korzystają z otwartych funduszy emerytalnych , całkowita suma składki ubezpieczenia emerytalnego jest przekazywana na Fundusz Ubezpieczenia Społecznego, który finansuje emerytury, renty, świadczenia chorobowe oraz wypadkowe.

Zakres zastosowania

Zakres zastosowania systemu ubezpieczeń społecznych w Polsce obejmuje prawie wszystkie osoby prowadzące działalność zawodową, to znaczy pracowników najemnych oraz osoby prowadzące działalność na własny rachunek jak również członków ich rodzin.

Ubezpieczenie społeczne może być obowiązkowe lub dobrowolne. Wszystkie osoby, które prowadzą działalność zawodową, to znaczy pracownicy najemni, osoby pracujące na własny rachunek oraz rolnicy, objęci są ubezpieczeniem obowiązkowym. Obowiązek zgłoszenia tych osób do ubezpieczenia społecznego spoczywa na płatnikach (pracodawcy) lub na osobach, których to dotyczy w przypadku samozatrudnionych lub duchowieństwa.

Zgłoszenie do ubezpieczeń

Każdy płatnik podlega obowiązkowi zgłoszenia do ubezpieczeń społecznych w terminie 7 dni od daty powstania obowiązku ubezpieczenia (to znaczy podpisania umowy o pracę w przypadku pracowników najemnych lub założenia własnej działalności w przypadku osób pracujących na własny rachunek).Każda osoba objęta obowiązkowym ubezpieczeniem emerytalnym i rentowym zobowiązana jest do zgłoszenia tego wniosku.

Osoby przystępujące do ubezpieczeń na zasadzie dobrowolności, zgłaszają wniosek o objęcie ubezpieczeniem w terminie przez siebie wybranym.

Wnioski o ubezpieczenie społeczne należy składać w siedzibie ZUS w formie specjalnego formularza, dokumentu elektronicznego opracowanego przez ZUS i udostępnionego płatnikom lub też wydrukowanej w dobrej jakości wersji tego dokumentu.

Zabezpieczenie społeczne